İçindekiler
Azerbaycan Müzikleri
Azerbaycan Müzikleri hem Türk hem de Arap esintilerini görmek mümkündür. Yüzyıllar boyunca hem coğrafi olarak hem de beşeri olarak büyük ilişkiler içerisinde olan Türkler ve Arapların müziklerinin iç içe girdiğini Azerbaycan topraklarında bulunduğunuz sürece net bir şekilde gözlemleyeceksiniz.
Türkiye’deki arabesk, halk müziği gibi ezgileri bir aklınıza getirin ve sonrasında özellikle arabeskteki Arap esintisini bir düşünün. Genel Türk müzik kulağından daha farklı ve boğaz ile gırtlağın çok daha fazla kullanıldığı, kelimelerin çok daha fazla uzatıldığı bir müzik tarzıdır Araplarınki ve Türkiye’de arabesk ve köken olarak Türk Sanat Müziği’ne etki etmiştir. Dil olarak Farsça ve Arapça’nın etkisinde kalan bir sanat müziğinin daha hızlı ve coşkulu versiyonlarını Azerbaycan müziklerinde duymak hiç de zor değildir. Tıpkı arabeskteki gibi uzun hava şeklinde okunan birçok ezgi ve beste de karşınıza çıkacaktır.
Azerbaycan veya Azeri, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ulusal ve resmi müziğidir. Elektronik klavyeler ve diğer modern enstrümanlar kullanılarak oluşturulduğundan, yaygın olarak sentezlenmiş müzik olarak da adlandırılır. Adını Türk dilinden alır ve zurna olarak bilinen bir müzik aletiyle çalınır. Diğer müzik aletleri duduk, karbudak, sarangh, chanur ve kaval’dır. Müzik, Azerbaycan kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır; milletin kimlik ve milliyetçilik duygusuna katkıda bulunmuştur. Azerbaycan’da geleneksel müziğin yanı sıra pop müzik de popülerdir. Sonuç olarak, bir dizi pop sanatçısı Azerbaycan’dan geliyor.
Azerbaycan müziği yıllar boyunca birçok zorluğa katlandı. Sovyet döneminde Azerbaycan müziği ayrı bir kategoriden ziyade bir tür olarak sınıflandırıldı. Bunun nedeni, Rusların Azerbaycan müziğini kendi türkülerinin yeni çalgılarla uyumlu hale getirilmesi olarak algılamasıydı. Ayrıca Sovyet besteciler, Azerbaycan ezgilerini intihal edecek ve orijinal besteciye atıfta bulunmadan eserlerine dahil edeceklerdi. Azerbaycan müziğinin korunmasına ve zenginleşmesine birçok müzisyen ve bestecinin katkıları olmuştur. Bunlar arasında Azerbaycan milli marşını besteleyen Mirza Gadhiev, ‘Go, go my heart’ı besteleyen Nardin Mangalzada, ‘Azerbaycan’ı besteleyen Refik Ayl Shirzadegan, ‘Azerbaycan ninnisini’ besteleyen Musa Nagri, ‘Music for Dest for Dest’i besteleyen Abdulla Parvini yer alıyor. -e-nun,’ Gylden Hell’i besteleyen Qafar Ayrat ve ‘Nightingale’i besteleyen Rasul Orujev.
Azerbaycan müziğinin çok çeşitli geleneksel ve çağdaş tarzları vardır. Geleneksel tarz, bir ulusun atalarının kültürünü, kendilerini müzikal olarak ifade etme biçimleriyle temsil eder – buna halk dansları olarak bilinen folklorik dans, davul ve şarkı söyleme tarzı dahildir. Klasik üslup, 19. yüzyılda Bakü’deki edebi çevrelerden kaynaklanan rafine kompozisyonları ifade eder. Bu besteler, o dönemde Azerbaycan’da çeşitli şairler tarafından yazılmıştır – bazıları Natiq Nasibov, Vahabz Amilov ve Rasul Orujev’dir. Romantik üslup, Leyla Aleserova ve Anna Tovkulashvili gibi ünlü şarkıcıların söylediği narin şiirlerle sevgiyi ve hüznü ifade eden iç ısıtan baladlara atıfta bulunur. Batı popüler kültürünü Azerbaycan müziğine dahil eden ve Maribor Sevdiyev gibi popüler şarkıcıların repertuarına uyarladığı füzyon müziği de var. Pop sanatçıları, benzersiz vokal stilleri ve sahne varlığıyla zenginleşmesine katkıda bulunan Anna AKUTSYA gibi müzisyenlerle, Azerbaycan müziğinin yeni tarzlarını ana akım kültüre sokmanın yolunu da açmışlardır.
Müzik, Azerbaycan kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır; milletin kimlik ve milliyetçilik duygusuna katkıda bulunmuştur. Azerbaycan’da geleneksel müziğin yanı sıra pop müzik de popülerdir. Sonuç olarak, bir dizi pop sanatçısı Azerbaycan’dan geliyor. Azerbaycan’daki mevcut sosyo-politik huzursuzluğa rağmen, müzisyenler bu olayların halkın sanatlarına olan ilgisini azaltmasına izin vermemiş, aksine güncel olaylar birçok müzisyene bu temalar hakkında yeni şarkılar besteleme konusunda ilham vermiştir. Umarım bu, müzisyenler ve müzisyenler bu hayati geleneği kesintisiz olarak sürdürebilmeleri için ülkede barış ve istikrarın yeniden sağlanmasına yardımcı olacaktır!
Çeşitli Tarz ve Kültürlerden Etkilenmiş
Fakat, sanmayın ki Azerbaycan müzikleri deyince sadece aklınıza Arap esintiler, arabesk ve sanat müziği tarzları gelecektir. Aslına bakarsanız bir öğrenci olarak Azerbaycan’da bulunduğunuz sürece duyacağınız bazı ezgiler kulağınıza o kadar hoş gelecektir ki onları duyduğunuzda ne kadar hoş ve güzel diyeceksiniz. Onlar da büyük ihtimalle saf Türk müziğinin günümüz popuyla uyarlanmış bir versiyonu olacaktır. Türkiye’de dahi hemen hemen hiç duymadığımız gerçek Türk müziklerini Azerbaycan topraklarında çok daha sık duyacağınızdan emin olun.
Bunların yanında çağdaşlaşan Azerbaycan’da Avrupa ve Amerika esintileri de oldukça büyümekte ve her köşebaşında bir R&B ya da Blues çalmakta ve insanları eğlendirmektedir.
Azerbaycan Müzik Enstrümanları
Tar, kemençe, ut, bağlama, balaban, zurna, kaval, nağara, garmon, tütek, tef ve davul’dur.
Azerbaycan Ses Sanatçıları
Muğam şarkıcıları:
- Ağahan Abdullayev
- Arif Babayev
- Mansum İbragimov
- Alim Qasimov
- Jabbar Karyagdioglu Ensemble
- Zahid Guliyev
- Sakine İsmailova
- Nezaket Teymurova
Pop Müzik Şarkıcıları
- Reşid Behbudov
- Muslim Magomayev
- Lütfiyar İmanov
- Brilliant Dadaşova
- Edalet Şükürov
- Sevda Alekperzade
- Aygün Kazımova
Besteci:
- Üzeyir Hacıbeyov
- Gara Garayev
- Fikret Amirov
- Arif Melikov
- Agşin Alizade
- Tofig Guliyev
- Emin Sabitoglu
- Eldar Mansurov
- Cavanşir Guliyev
Kemençe ustaları
- Habil Eliyev
- Fahreddin Dadaşov
- Şefige Eyvazova
- Arif Asadullayev
- İsmail Hamidov
- Imamyar Hasanov
- Munis Sharifov
- Mirnazim Asadullayev
- Elşan Mansurov
Tar ustaları
- Sadıkcan
- Kurban Pirimov
- Bahram Mansurov
- Hacı Mammadov
- Sarvar İbrahimov
- Baba Salahov
- Ramiz Guliyev
- Firuz Aliyev
- Mahmoud Aliyev
- Ahsan Dadaşov
- Malik Mansurov
- Mohled Müslümov
- Ağaselim Abdullayev
- Vamig Mammadaliyev
- Elhan Mansurov
- Balaban ustaları
- Alihan Samedov